Hemoglobina – norma, wysoka i niska hemoglobina

Artykuł sponsorowany

Hemoglobina i hematokryt to dwa z wielu parametrów ocenianych w badaniu krwi. Pierwszy z nich wskazuje, ile hemoglobiny znajduje się w litrze krwi obwodowej, drugi – jaka objętość erytrocytów (krwinek czerwonych) jest częścią objętości całej krwi. Analizę obu tych parametrów wykonuje się przede wszystkim w przypadku podejrzenia niedokrwistości, ale również w diagnostyce wielu innych chorób. Jakie są normy hematokrytu i hemoglobiny? Co oznaczają ich zbyt wysokie lub zbyt niskie wartości?

Hemoglobina (oznaczana w wynikach badań skrótem Hb) jest białkiem obecnym w erytrocytach. To właśnie dzięki hemoglobinie ten element morfotyczny krwi ma charakterystyczny kształt dysku z wgłębieniem, cechuje się czerwonym kolorem i jest zdolny do transportu krwi z płuc do innych naczyń oraz narządów i przenoszenia dwutlenku węgla w odwrotną stronę (by móc pozbyć się go z organizmu).

Normy hemoglobiny w badaniach zależą zarówno od płci, jak i stanu danej osoby. I tak:

• u mężczyzn o prawidłowym poziomie hemoglobiny mówimy, gdy wynosi on od 14 do 18 g/dl;
• u kobiet niebędących w ciąży – od 12 do 16 g/dl;
• u kobiet ciężarnych – od 11 do 14 g/ dl.

Przyczyną zbyt niskiego poziomu hemoglobiny może być niedokrwistość – i to właśnie w jej kierunku badani są najczęściej pacjenci z obniżonym poziomem tego parametru. Niedokrwistość pojawia się przy niedoborze żelaza, niedoborze kwasu foliowego i witaminy B12, a także w przebiegu chorób: anemii genetycznych, chorób nerek, w chorobach wątroby, białaczkach. Dodatkowo niedokrwistość rozpoznaje się u kobiet z bardzo obfitymi miesiączkami oraz u osób po wypadkach, które straciły dużo krwi. Niskie stężenie hemoglobiny często stwierdza się wraz z niskim hematokrytem (o którym piszemy poniżej).

Za zbyt wysokie stężenie hemoglobiny odpowiada z kolei zazwyczaj: odwodnienie organizmu lub też stany niedotlenienia (pojawiające się przy paleniu papierosów, bezdechu sennym, przebywaniu na dużych wysokościach, w przebiegu chorób płuc czy przy wadach serca).

Hematokryt niski, hematokryt podwyższony – co mogą oznaczać?

Hematokryt to z kolei parametr opisujący objętość krwinek czerwonych (erytrocytów) do objętości całej krwi. W badaniach oznacza się go skrótem HCT, a normy przedstawiają się następująco:

• dla mężczyzn – od 40 do 54%;
• dla kobiet niebędących w ciąży – od 37 do 47%;
• dla kobiet ciężarnych – powyżej 33%.

Przyczyny zarówno zmniejszonej, jak i zwiększonej wartości hematokrytu są podobne, jak w przypadku opisanej powyżej hemoglobiny. Co ważne – w jednoczesnym podwyższeniu zarówno hemoglobiny, jak i hematokrytu (po wykluczeniu innych, prawdopodobnych przyczyn) można podejrzewać takie choroby, jak czerwienica prawdziwa, wrodzone wady serca czy też nowotwory nerek.

Więcej informacji o przyczynach niedokrwistości, powodach wahań poziomu hematokrytu i hemoglobiny oraz o przebiegu badań krwi znajdziesz tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/badania/hemoglobina-hematokryt-o-czym-swiadcza-wartosci-niezgodne-z-norma.

Hemoglobina i hematokryt – niskie lub wysokie wyniki zawsze konsultuj ze specjalistą

Przy odbiorze wyników badania morfologii krwi z laboratorium i odnotowaniu nieprawidłowości w zakresie omawianych wyżej parametrów – hemoglobiny i hematokrytu – należy pamiętać o tym, że ich interpretacja nie może polegać na rozpatrywaniu pojedynczych parametrów w oderwaniu od poziomu reszty wskaźników. Z tego względu na omówienie wyników badań należy udać się do lekarza rodzinnego lub internisty. Specjalista, po dokładnym wywiadzie i analizie danych morfologicznych będzie w stanie stwierdzić, czy pacjent jest zdrowy (a zaburzenia w ilości hemoglobiny i poziomu hematokrytu są jednorazowym odstępstwem od normy), czy może powinien udać się na dalszą diagnostykę.

Źródła:

1. Solnica, Hematokryt [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej, dostęp online, aktualizacja: 10.08.2023
2. Solnica, Hemoglobina [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej, dostęp online, aktualizacja: 10.08.2023
3. P. Herman, Morfologia krwi – przygotowanie, wyniki, wskazania [w:] Medycyna Praktyczna, 14.04.2014
4. Dr hab. n. med. A. Adamowicz-Salach, Standardy diagnostyki niedokrwistości [w:] Pediatria po Dyplomie 05/2019