Seitan – wegańskie białko. Czy jest dobre dla każdego?

Dieta wegańska stała się naprawdę popularna. Mimo wszystko bez zmian pozostaje stwierdzenie, że niejedzenie mięsa nakłada na nas większą uważność na to, co jemy i w jakiej ilości. Chodzi bowiem o dostarczenie organizmowi cennego białka, minerałów i witamin, dzięki którym można funkcjonować właściwie. W związku z tym, pojawia się coraz więcej propozycji substytutów mięsa. Tylko czy każdy z nich jest naprawdę zdrowy? Dziś porozmawiamy o seitanie.

Czym jest seitan i jak powstaje?

Seitan brzmi bardzo tajemniczo, dla niektórych egzotycznie i obco. A jednak staje się on coraz częstszym składnikiem menu polskich restauracji wegańskich. Można go również zakupić w sprawdzonym sklepie ze zdrową żywnością. Czym jest seitan? W gruncie rzeczy to czysty gluten. Seitan pochodzi z Chin i stanowi niezwykle cenne źródło białka roślinnego.

Zawiera żelazo, fosfor, wapń, magnez oraz miedź, a więc polecany jest szczególnie osobom, które mają tendencje do anemii. Zwłaszcza, jeśli nie spożywają mięsa oraz produktów odzwierzęcych.

Jak powstaje seitan? W bardzo prosty, chociaż nieco czasochłonny sposób. Seitan tworzy się poprzez wypłukiwanie skrobi z mąki pszennej. W miarę postępu tego procesu, widać wyraźnie, jak zmienia się pulchna konsystencja standardowego ciasta. Następnie seitan poddaje się obróbce, nadającej mu określoną formę i podaje się do spożycia w bardzo różnej postaci.

Seitan jako wegańska forma białka

To zrozumiałe, że niektórym trudno sobie wyobrazić wartościowy posiłek z mąki i wody. Tymczasem seitan nie tylko posiada konsystencję mięsa, ale odpowiednio podany, również podobnie smakuje. Chociaż jest to czysty gluten, zawiera aż 75 g białka na 100 g seitana. Dla porównania, w 100 g mięsa wołowego znajdziemy ok. 26 g białka. – Robi wrażenie, prawda?

Warto dodać, że seitan jest też dość kaloryczny, gdyż 100 g tego produktu stanowi równowartość 370 kcal. Mimo wszystko gotowy seitan jest stosunkowo lekki a zjedzenie porcji 100 g na długo zapewnia uczucie sytości.

To doskonały produkt spożywczy dla osób, które ciężko trenują i muszą na bieżąco dbać o podaż białka w diecie. Seitan, z uwagi na swój neutralny smak, bardzo łatwo przenika różne aromaty, przez co jest bardzo uniwersalny. Można zjeść z nim zdrowego burgera czy przyrządzić kotlet a’la schabowy. Do tego celu można zakupić seitan w proszku. Jeśli z kolei ma się ochotę na szybkie danie, świetnie spisze się sos pomidorowy z seitanem, do którego wystarczy ugotować kaszę czy makaron.

Seitan a nietolerancja glutenu

Obecnie wiele osób podchodzi sceptycznie do glutenu. Wszystko za sprawą fali doniesień, jakoby gluten miał nam szkodzić. Tymczasem, jak wcześniej wspomnieliśmy, seitan to czysty gluten. Szacuje się, że około 1% populacji ludzkiej wykazuje objawy nadwrażliwości na białka pszenicy – (Koćwin M., 2018).

Nietolerancja glutenu jest na tyle dotkliwa, że nawet minimalna jego ilość w spożytym posiłku, może się wiązać z poważnymi objawami bólowymi. Jednak równolegle z tym doniesieniem, pojawiły się inne teorie, które w znaczącej większości mają niewiele związku z prawdą. Nawet niektóre badania, przeprowadzone na osobach zdrowych, dały wyniki jakoby gluten miał szkodzić.

Warto jednak zrozumieć, że same wyniki badań mogą nie być wiarygodne, jeśli doszło do zaniedbań w aspekcie warunków ich przeprowadzenia. W tym wypadku mowa o sugestii, że gluten jest szkodliwy oraz reakcji badanych w postaci “nocebo”. Jest to reakcja przeciwna do znanego nam “placebo” i prowadzi do pojawienia się negatywnych objawów fizjologicznych związanych z sugestią, że coś szkodzi.

Czy seitan jest zdrowy?

Analizując powyższe informacje, warto w końcu odpowiedzieć sobie na pytanie: “czy seitan jest zdrowy?” – Otóż tak. Seitan zawiera cenne składniki odżywcze oraz minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Osoby, które rezygnują ze spożywania mięsa, powinny znaleźć w seitanie jego rozsądny substytut.

Należy jednak pamiętać, że dieta nie powinna składać się wyłącznie z glutenu. Z tego powodu nie należy jeść seitana codziennie. W przeciwnym wypadku faktycznie może dojść do problemów trawiennych, np. związanych z zaparciami. Każda dieta powinna być zróżnicowana. Zwłaszcza ta roślinna.

Kto powinien z seitana zrezygnować? – Z pewnością osoby uczulone na gluten. Jednak biorąc pod uwagę mnogość negatywnych informacji na jego temat, faktycznie można popaść w lekką paranoję i przez to ulec zjawisku nocebo. Jeśli jednak, po spożyciu seitana nie wystąpią żadne negatywne skutki zdrowotne, spokojnie można jeść go dalej.

Kiedy dieta bezglutenowa jest zasadna?

Przy okazji pisania o seitanie, warto zrobić odrobinę miejsca na inny wątek, a mianowicie: “czy dieta bezglutenowa jest zawsze zdrowa?”. – Najnowsze doniesienia dają odpowiedź, że niekoniecznie. Z uwagi na masowe “straszenie” negatywnymi skutkami jedzenia glutenu, wiele osób postanawia wykluczyć go ze swojego menu w ramach profilaktyki czy mody.

Osoby, które po spożyciu glutenu nigdy nie poczuły się źle, naprawdę nie muszą z niego rezygnować. Jest to wręcz niewskazane. – Dlaczego? Dieta bezglutenowa jest bardzo często uboga w błonnik. Co więcej, błędne jest przekonanie, że każdy produkt bezglutenowy jest zdrowy. Prawda wygląda zupełnie odwrotnie, ponieważ często stosuje się wówczas sztuczne wypełniacze.

Niektórzy nawet twierdzą, że produkty bezglutenowe posiadają niski poziom glikemiczny, podczas gdy jest zupełnie odwrotnie. Dieta uboga w gluten pozbawiona jest również wielu witamin z grupy B, jak również może prowadzić do zaburzenia mikroflory jelit. Dlatego też odpowiadamy po raz kolejny, że należy całkowicie zrezygnować z glutenu w jednym przypadku i mowa o nietolerancji tego składnika. Pozostali mogą się zajadać pysznym seitanem i czerpać korzyści z wartości, jakie ten dostarcza organizmowi.

Bibliografia

• A. Banera, J. Myślińska, (Nie)zdrowy gluten.

• A. Szydłowska, D. Reczyńska, Gluten – kontrowersyjne białko?

• A. Brończyk-Puzoń, J. Bieniek, A. Koszowska, J. Nowak, A. Dittfeld, E. Dziąbek, P. Jagielski, Jakość życia osób z celiakią, alergią i nadwrażliwością na gluten stosujących dietę bezglutenową – ocena za pomocą kwestionariusza WHOQOL-BREF.

Te produkty kupisz w naszym sklepie: