Przyprawy – krótka charakterystyka
- Owoce anyżu działają wykrztuśnie i wiatropędnie. Szczególnie poleca się go przy zaparciach, bólach brzucha, wzdęciach u niemowląt oraz małych dzieci.
- Pobudza apetyt, reguluje trawienie.
- U matek karmiących pobudza wydzielanie mleka, które również dla osesków ma właściwości wiatropędne i rozkurczowe.
- Anyż ma działanie łagodzące nieżyty dróg oddechowych. Działa łagodnie wykrztuśnie, pobudza też czynność wydzielniczą błon śluzowych górnych dróg oddechowych. Polecany jest przy kaszlu suchym ze skąpą wydzieliną, w zapaleniu oskrzeli, gardła, krtani, w chrypkach i przejściowej utracie głosu.
- Zewnętrznie, w formie bardzo rozcieńczonych spirytusowych roztworów, służy do nacierania rąk i twarzy w celu odpędzenia owadów, np. komarów. Zabija też wszy, pchły i kleszcze.
- Dojrzałe i wysuszone owoce powinny być zbierane pomiędzy lipcem a sierpniem.
- Łagodzi dolegliwości żołądkowe, wzmacnia żołądek, pobudza apetyt, przyśpiesza trawienie, działa rozkurczowo i wiatropędnie, przeciwdziała wzdęciom.
- Działa przeciwkaszlowo, poprawia pracę nerek
- Zapach cynamonu pochodzi od olejku cynamonowego, którego ilość w surowcu waha się od 1 do 4%.
- Z liści i gałęzi cynamonowca destyluje się gęsty, płynny, ostro pachnący olejek cynamonowy, stosowany w przemyśle perfumeryjnym.
- W medycynie ludowej jest stosowany przy przeziębieniach, w stanach ogólnego osłabienia, bólach mięśni, biegunce, impotencji, chorobach skóry, zakłóceniach rytmu serca oraz w chorobach kobiecych.
- Wchodzi w skład curry.
- Działa żółciopędnie, moczopędnie, wiatropędnie, rozkurczająco na mięśnie gładkie, a także wzmaga wydzielanie mleka.
- Aby sporządzić odwar leczniczy należy łyżeczkę nasion zalać filiżanką wody i pić 2 razy dziennie.
- Czarnuszkę stosuje się również w przypadku nieżytu oskrzeli.
- Najlepszy termin zbioru nasion czarnuszki to sierpień i wrzesień.
- Nie należy gotować go razem z potrawą, lecz dodawać do niej na kilka minut przed zakończeniem gotowania, gdyż długo gotowany powoduje gorzknienie potraw.
- Cząber stosuje się przy niedostatecznym trawieniu i zmniejszonym łaknieniu, w długo utrzymujących się biegunkach, nieżytach żołądka i jelit. Cząber łagodzi skurcze, reguluje perystaltykę jelit oraz przeciwdziała robakom.
Estragon
- W historii lekarskie opinie o tym gatunku były bardzo pozytywne. Twierdzono mianowicie, iż estragon powoduje czyszczenie krwi, leczenie szkorbutu, zalecano go też na poprawienie apetytu i perystaltyki jelit. Stwierdzono również jego działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwszkorbutowe i przeciwskurczowe. Jako przyprawę leczniczą zaleca się też stosować zioło szczególnie w dietach z ograniczeniem soli (choroby nerek). Estragon był używany przez starożytnych Greków w przypadku bólów zębów, w Średniowieczu leczono nim ukąszenia wężów.
- Wzmaga apetyt i ułatwia trawienie. Polecany jest osobom cierpiącym na reumatyzm, skazę moczanową i artretyzm.
- Gałka muszkatołowa znalazła zastosowanie również w medycynie. Jest ona bardziej popularna w medycynie Wschodu niż Zachodu. Stosuje się ją dla łagodzenia zaburzeń oskrzelowych, bezsenności, reumatyzmu, wzdęć, w stanach nadpobudliwości.
- W większych ilościach (5 do 30 g) może powodować senność, halucynacje lub euforię, nie należy zatem jej nadużywać. Jedno nasienie waży około 2 g. Po upływie 2-5 godzin od spożycia kilku nasion mogą wystąpić lekkie zaburzenia świadomości, aż do silnych halucynacji, zapalenia jelita cienkiego i bezsenności. Zazwyczaj objawy te ustępują po 24 godzinach.
- Wchodzi w skład curry.
- W lecznictwie ludowym wykorzystuje się promieniowanie wywołane przez nasiona gorczycy i stosuje zewnętrznie przy bólach reumatycznych (w postaci poduszek gorczycowych wypełnionych nasionami). Nasiona zachowują zdolność promieniowania przez 4 lata. Ponadto podaje się nasiona białej gorczycy przy zatwardzeniach.
- Zwykle przed dodaniem do potraw nasiona praży się w gorącym oleju, aby uzyskały ostry aromat.
- Nasiona, spożyte w większych dawkach, zwłaszcza tej czarnej, mogą uszkodzić nerki i drogi moczowe powodując krwiomocz i białkomocz, a u kobiet silne przekrwienie macicy, zaś w przypadku ciąży nawet poronienie, w końcu porażenie ośrodkowego układu nerwowego.
- W medycynie gorczyca dziś jest stosowana rzadziej między innymi jako środek moczopędny. Nasiona te stosowane są w chorobach przewodu pokarmowego, jako lek tak zwany śluzowy, czyli powlekający, przeciwzapalny, przeczyszczający.
- Wyciąg z gorczycy podaje się przy chorobach przewodu pokarmowego, takich jak: przewlekłe stany zapalne żołądka i jelit, zaburzenia trawienia, zaparcia, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Zewnętrznie zalecane są przy zapaleniu migdałków i gardła (do płukania).
- Olejek lotny tej rośliny jest podstawowym surowcem farmakologicznym. Służy do sporządzania plastrów łagodzących bóle reumatyczne i przeziębienia. Olejek gorczyczny ma różnorodne działanie, m.in. pobudza wydzielanie soku trzustkowego i żołądkowego. Działa żółciopędnie, ułatwiając trawienie pokarmów. Ma również właściwości antybakteryjne oraz obniża ciśnienie krwi. Substancja stosowana jest również do produkcji wyciągów oraz maści.
- Mają również lecznicze właściwości – olejek lotny z goździków uznawany jest jako środek antyseptyczny i przeciwbólowy, rozcieńczony i wtarty w dziąsła, czy nawet sam rozgryziony goździk, łagodzi bóle zębów.
- Należą do najstarszych przypraw w dziejach ludzkości. W Chinach znano je już 300 lat p.n.e., wspomina je także w swym dzienniku Marco Polo.
- Występujący w goździkach eugenol skutecznie obniża poziom wolnych rodników w komórkach, przez co ma działanie antynowotworowe.
- Wchodzi w skład curry.
- Goździki mają właściwości „odświeżania oddechu” – w poradnikach można znaleźć informację, że aby pozbyć się nieprzyjemnego zapachu występującego po zjedzeniu czosnku, należy rozgryźć kilka goździków. Tę właściwość goździków znali już starożytni Chińczycy: na dworze cesarza panował zwyczaj, że zwracający się do niego dworzanie musieli trzymać w ustach kilka goździków, aby ich oddech zachowywał świeżość.
- Imbir stanowi źródło otrzymywania leków przeciwreumatycznych, reumatyzm, alergię, choroby serca. Używany jest również do obniżenia ciśnienia i obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Na co dzień uśmierza ból głowy, koi rozstrój żołądka, łagodzi bóle menstruacyjne. Badaczom udało się potwierdzić niektóre właściwości lecznicze imbiru np. na obrzęki – zawarty w nim olejek eteryczny działa moczopędnie, reguluje pracę woreczka żółciowego, przeciwdziała nadmiarowi gazów w jelitach oraz zmniejsza wydzielanie kwasów żołądkowych.
- Wskazane jest płukanie na bolące gardło i drapanie w gardle, łagodzi kaszel. Działa odkażająco i odświeżająco pozostawiając miły zapach w ustach – nudności i mdłości – przeciwdziała mdłościom po narkozie i chemioterapii.
- Działanie przeciwwymiotne preparatów otrzymanych z kłącza imbiru potwierdzone zostało w licznych badaniach klinicznych.
Jałowiec
- Owoce jałowca działają również żółciopędnie i pobudzająco na żołądek i wątrobę, dlatego stosuje się go przy różnych zaburzeniach trawiennych. Są stosowane przy depresjach, kłopotach z oddychaniem, trądziku, owrzodzeniu skóry, bólach mięśni oraz w chorobach nerek jako środek moczopędny. Przy artretyzmie, reumatyzmie i wypryskach skórnych zalecana jest kąpiel z młodych gałązek jałowca.
- Zbyt duże dawki są niewskazane, gdyż mogą uszkodzić nerki i powodować nadmierne wydzielanie moczu. Niewskazane jest stosowanie wyciągów jałowca w ostrych chorobach zapalnych przewodu pokarmowego, w zaostrzonej chorobie wrzodowej, w ciężkich chorobach nerek oraz wątroby, a także w ciąży.
- Jest przyprawą bardzo wzmacniającą żołądek. Poprawia trawienie białka i zapobiega rozmnażaniu wirusów, reguluje funkcje układu trawienia, pobudza apetyt i wspomaga wchłanianie pokarmów, leczy zapalenia jamy ustnej, wzmacnia organizm, usuwa bóle przy dolegliwościach reumatycznych.
- Kminek zapobiega przede wszystkim wzdęciom, wiatrom, hamuje rozwój niektórych bakterii, ułatwia trawienie, znosi skurcze żołądkowo-jelitowe, działa moczo-wiatro-mlekopędnie.
- Stałe zażywanie naparu kminku, małymi porcjami w ciągu dnia, sporządzonego z jednej łyżeczki surowca, najlepiej zmiażdżonego i zalanego szklanką wrzątku, zalecane jest szczególnie przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, a także przy chorobach wątroby, zaburzeniach trawiennych, wzdęciach i uczuciu pełności żołądka.
- Szczególnie w połączeniu z melisą, uchodzi też za doskonały środek na bóle menstruacyjne.
- Owoce kolendry przeciwdziałają wzdęciom, łagodzą nadmierną fermentację przeciwdziałając nadmiernemu wzrostowi flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, regulują trawienie.
- Posiada także lecznicze właściwości: pomaga zwalczać kamienie żółciowe, działa bakteriobójczo i przeciwzapalnie, zwłaszcza w chorobach skóry, działa rozkurczowo, bakteriobójczo i wzmaga wydzielanie żółci. Stosuje się w leczeniu chorób reumatycznych, serca i wątroby, wzmacnia system nerwowy.
- W medycynie używa się liście laurowe do sporządzania esencji i maści przy schorzeniach reumatycznych. Przyprawa posiada właściwości pobudzające apetyt i ułatwiające trawienie. Wykorzystywano ją w leczeniu reumatyzmu, wysypki, bólów uszu i głowy.
- Grecy zakładali wieńce laurowe na skronie swoich bohaterów, poetów, czy zwycięzców starożytnych olimpiad.
- Ma właściwości halucynogenne.
- Liść laurowy jest doskonałym środkiem zapobiegającym szkodnikom – jeden lub dwa listki włożone do pojemnika z mąką, ryżem czy innymi produktami odstraszają wołki zbożowe. Liście laurowe w szafie, szufladach, będą skutecznie odstraszać karaluchy.
- Polecany w chorobach dróg moczowych oraz schorzeniach przebiegających ze zmniejszeniem wydalania moczu, skazie moczanowej. Pomaga w dolegliwościach trawiennych, przy wzdęciach, niestrawnościach, braku łaknienia, przy niedostatecznym wydzielaniu żółci. Poleca się go w chorobach serca, zwłaszcza u osób starszych.
- Roślina uchodzi za symbol miłości.
- Pomaga w trawieniu, zwiększa wydzielanie soków żołądkowych. Napar z majeranku pije się przy bólach głowy, przeziębieniach.
Mięta
- Używa się przy zaburzeniach w wydzielaniu żółci, zapaleniu woreczka żółciowego i dróg żółciowych, a także w kamicy żółciowej i żółtaczce, przy wzdęciach, kolce jelitowej, w zaburzeniach przewodu pokarmowego, układu nerwowego objawiających się w bezsenności, migrenie, nerwobólach, drgawkach nerwowych i w zaburzeniach menstruacyjnych
- doskonale pasuje do bazylii, majeranku, tymianku i pieprzu, w połączeniu, z którymi doskonale harmonizuje jako mieszanka przyprawowa.
- Jest stosowana jako lek przeciwskurczowy, dezynfekujący, moczopędny, antyseptyczny (np. w bólach zębów) i przeciwzapalny. Może być pomocna w leczeniu zapalenia oskrzeli i zaburzeń trawienia. Pomaga w leczeniu chorób dróg oddechowych, przy wzdęciach i zaburzeniach fermentacji.
Rozmaryn
- Działa moczopędni, żółciopędnie, rozkurczowo i dezynfekująco oraz podrażniająco na skórę. Stosowany jest w lecznictwie na cierpienia żołądka, wątroby i nerek, działa również napotnie i przeciwreumatycznie.
- Rozmaryn wchodzi w skład m.in. maseczek odświeżających, płynów do kąpieli ujędrniających skórę, kojących system nerwowy, łagodzących bóle reumatyczne, poprawiających krążenie krwi.
- Wyciągi z tymianku wchodzą w skład środków wykrztuśnych. Olejek tymiankowy ma działanie bakterio i grzybobójcze, głównie dzięki zawartości tymolu. Tymol – wyciąg z tymianku o silnym działaniu bakteriobójczym ma duże zastosowanie w stomatologii, a jego przedawkowanie w takiej czy innej postaci (olejek tymiankowy także), wywołuje nudności, ból głowy, osłabienie oddechu. Posiada duże znaczenie jako środek o właściwościach antybiotycznych w przemyśle parafarmaceutyków i środków kosmetycznych (pasty do zębów, wody do ust).
- Herbatka z korzennika lekarskiego łagodzi zaburzenia żołądkowe, leczy również stany biegunkowe.
Najnowsze komentarze