Sklep ekologiczny » Blog » Dieta i Fitness » Czego używać zamiast cukru? Popularne słodziki oraz ich możliwe wykorzystanie

Czego używać zamiast cukru? Popularne słodziki oraz ich możliwe wykorzystanie

Wszechobecny biały cukier jest doskonałym źródłem energii i niekwestionowanym ulepszaczem smaku. Niestety, ta biała miłość, poza korzyściami, niesie ze sobą wiele negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia. Gdybyśmy trzymali się dawki zalecanej przez WHO (10% wartości energetycznej spożywanej diety), cukier prawdopodobnie nie byłby problemem. Jednak wspomniana dawka dotyczy nie tylko słodzenia kawy, ale również spożywania innych produktów spożywczych, które cukier zawierają. W dobie czasów przetworzonej żywności, w której cukier występuje bardzo często, łatwo o przekroczenie zalecanej dawki dziennego spożycia. Konsekwencją tego zaniedbania jest choroba nazywana otyłością. Wraz z nią występuje wiele innych chorób cywilizacyjnych, z którymi obecnie borykamy się znacznie częściej, niż dwa czy trzy pokolenia temu. Z tego powodu zwiększyło się zainteresowanie substytutami standardowego cukru. Warto przedstawić kilka z nich.

Z tego artykułu dowiesz się:

czym jest erytrytol?
czym jest stewia?
czym jest ksylitol?
dlaczego warto poszukiwać niskokalorycznego następcę standardowej sacharozy?
jak wykorzystać zamienniki cukru w codziennej diecie?
jak poznać nietolerancję na dany zamiennik cukru?

Dlaczego nadmiar cukru jest szkodliwy?

Jak to możliwe, że cukier pozyskiwany z buraka, może być niezdrowy? W końcu to naturalny składnik spożywczy. Cukier jest źródłem energii, co może brzmieć jako jego zaleta. Jednak jest to specyficzny rodzaj energii, która dociera do organizmu bardzo szybko i w ekspresowym tempie zostaje wykorzystana. Ludzie mają tendencję do przekraczania dziennej dawki spożycia cukru. Zwłaszcza, że poza jego właściwościami energetycznymi, słodki cukier po prostu świetnie smakuje.

Niestety, jego nadmiar odkłada się w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej. Cukier jest o wiele poważniejszym powodem powstawania otyłości, niż tłuszcz. Ale to nie koniec listy niepożądanych efektów związanych ze spożyciem nadmiernej ilości cukru. Cukier, poza otyłością, prowadzi również do próchnicy zębów, cukrzycy, chorób układu pokarmowego, wzrostu poziomu trójglicerydów, a przez to do chorób serca.

Ponieważ ograniczenie spożycia cukru jest tak trudne i mało intuicyjne, (biorąc pod uwagę, że nawet produkty słone zawierają cukier), powstała potrzeba stosowania jego zamienników. Obecnie stosowane są różne substancje intensywnie słodzące, które można podzielić na naturalne oraz wytwarzane sztucznie. Skupimy się na alternatywach cukru, których źródło pochodzenia jest naturalne a niska kaloryczność związana z dodatkowymi cennymi właściwościami.

Naturalne słodziki. Erytrytol, ksylitol, stewia

Erytrytol to jeden z mniej popularnych naturalnych alternatyw dla sacharozy. Występuje głównie w sfermentowanym jedzeniu, owocach czy sosie sojowym. Poziom jego słodkości można określić jako 75% słodyczy typowej dla białego cukru. Erytrytol pierwszy raz został użyty w dziewiętnastym wieku. Można go wyprodukować poprzez fermentację glukozy. Niestety nie jest to zbyt wydajny proces, dlatego erytrytol nie należy do najtańszych, czy powszechnie spotykanych słodzików.

Ksylitol (E 967, daw. cukier brzozowy) swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim wysokiemu poziomowi słodkości. Chociaż proces jego pozyskiwania, poprzez redukcję ksylozy z hemicelulozy, nie należy do najprostszych, ksylitol jest jednym z częściej kupowanych zastępników cukru. Posiada krystalicznie biały kolor, niepodatny na brązowienie. Wykazuje działanie przeciwpróchnicze, przez co często wykorzystywany jest w produktach do czyszczenia zębów. Ksylitol zwalcza bakterie, będące częstym powodem powstawania próchnicy.

Stewia to prawdopodobnie najstarszy substytut sacharozy. Już przed setki laty, mieszkańcy Ameryki Południowej oraz Indii, stosowali tradycyjne metody leczenia, oparte o tę roślinę. Wykorzystywano również jej walory smakowe – podczas sporządzania prozdrowotnych napojów, wytwarzania soków czy pieczenia słodkich bułek. Obecnie stewię bardzo często wykorzystuje się podczas produkcji wyrobów tytoniowych oraz gum do żucia.

Stewia zawiera małą ilość kalorii dzięki obecności glikozydów stewiolowych. Nie są one trawione w żołądku, lecz przedostają się bezpośrednio do jelit, gdzie ulegają rozkładowi w wyniku działalności obecnych tam bakterii. Glikozydy posiadają również potwierdzone działanie prozdrowotne: zapobiegają powstawaniu owrzodzeń, korzystnie działają na zdrowie dziąseł oraz płytki nazębnej, mobilizują organizm do pozyskiwania energii z zapasów tłuszczowych, przez co ich spożycie służy redukcji masy ciała.

Czy naturalne zastępniki cukru są dla każdego?

Chociaż skład naturalnych zamienników cukru nie wskazuje na ich negatywne działanie dla organizmu, mogą zdarzyć się nietolerancje. Dlatego polecamy nie przesadzać z ich spożyciem, lecz dać organizmowi czas na przyzwyczajenie się do ich trawienia. Na początku spożywania ksylitolu, stewii czy erytrytolu, mogą pojawić się wzdęcia czy biegunka. U niektórych osób mija ona wraz z nabyciem tolerancji na wspomniane alternatywy cukru a u innych pojawia się cały czas.

Dlatego można pokusić się o stwierdzenie, że zamienniki cukru nie są dla każdego, chociaż jest ich tak wiele, że w rzeczywistości istnieje duża szansa, że każdy znajdzie coś dla siebie. Z tego powodu polecamy się nie zniechęcać, jeśli przy pierwszym wyborze doszło do wspomnianych powikłań. Oczywiście nie należy zaczynać przygody z zamiennikami cukru od absolutnego przestawienia się na nie. Polecamy metodę małych kroczków, do wyrobienia coraz większej tolerancji na te substancje.

Do czego można używać naturalnych zamienników cukru?

Naturalne zamienniki cukru można stosować w przypadku większości dań, do których standardowo oddaje się biały cukier. Warto jednak mieć na uwadze, że właściwości tych substancji są nieco inne. Może to wpływać na konsystencję otrzymanego produktu czy stopień jego słodkości. Piekąc ciasta, należy stosować się skrupulatnie do sprawdzonego przepisu. Pierwsze wypieki z użyciem stewii czy ksylitolu mogą mieć zbyt mokrą, klejącą, mało puszystą konsystencję. Zwłaszcza, jeśli dodatkowo, zamiast mąki tortowej, użyjemy np. ryżowej.

Pragnąc rozpocząć etap wegańskich i niskokalorycznych wypieków, dobrze jest korzystać z tych najprostszych przepisów i stopniowo przechodzić do coraz bardziej skomplikowanych. W trakcie uczenia się tego, jakby nie było, specyficznego rodzaju pieczenia ciast, nabędziemy intuicyjną wiedzę, jak powinna wyglądać masa, którą wstawiamy do piekarnika czy kiedy wyjąć ciasto. Wiadomo, że wiele zależy również od pieca, który mamy w swoim mieszkaniu. Nie każdy przepis jest w stanie uwzględnić te czynniki. Dlatego polecamy się nie zniechęcać, jeżeli pierwsze dwa ciasta rozleją się nam na blasze, zamiast zachwycać puszystą fakturą.

Życzymy dużo wytrwałości, o którą warto walczyć w kontekście naszego zdrowia. Zamienniki cukru nie są idealne, natomiast naprawdę wpływają na obniżenie występowania problemu otyłości, cukrzycy, próchnicy zębów czy chorób serca. Dlatego jednorazowe wzdęcia, niepożądana konsystencja ciasta czy niedosłodzona herbata, nie powinny być powodem do zerwania tej zdrowej kulinarnej relacji.