Marihuana medyczna szkodliwa? To już mit

Marihuana medyczna, długo owiana złą sławą, obecnie przeżywa naukowy renesans. Badania naukowe coraz częściej potwierdzają jej terapeutyczne właściwości. Roślina konopi zawiera ponad 100 kannabinoidów, z których najważniejsze to THC (tetrahydrokannabinol) i CBD (kannabidiol). Te związki chemiczne oddziałują na układ endokannabinoidowy człowieka, wpływając na różne procesy fizjologiczne.

Odkrywamy potencjał leczniczy konopi

Powszechna już medyczna marihuana to temat, który w ostatnich latach wzbudza coraz większe zainteresowanie zarówno wśród naukowców, jak i pacjentów. Wbrew utartym przekonaniom, roślina ta kryje w sobie ogromny potencjał terapeutyczny. Najnowsze badania naukowe dostarczają coraz więcej dowodów na skuteczność marihuany w leczeniu różnorodnych schorzeń.

Kluczowym elementem marihuany medycznej są kannabinoidy – związki chemiczne oddziałujące na układ endokannabinoidowy człowieka. Dwa najważniejsze to tetrahydrokannabinol (THC) i kannabidiol (CBD). THC wykazuje właściwości przeciwbólowe i przeciwwymiotne, podczas gdy CBD działa przeciwzapalnie i przeciwlękowo. To właśnie te substancje stanowią podstawę terapeutycznego działania konopi.

Warto zaznaczyć, że marihuana medyczna różni się od rekreacyjnej. Jest uprawiana w kontrolowanych warunkach, a jej skład jest ściśle określony. Dzięki temu lekarze mogą precyzyjnie dobierać dawki i formy podania, minimalizując ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów.

Jak działa marihuana medyczna w organizmie?

Mechanizm działania marihuany medycznej opiera się na interakcji kannabinoidów z układem endokannabinoidowym człowieka. Układ ten pełni istotną rolę w regulacji wielu procesów fizjologicznych, takich jak:

• kontrola bólu,
• regulacja nastroju,
• funkcje poznawcze,
• apetyt,
• sen.

Kannabinoidy zawarte w marihuanie medycznej oddziałują na receptory CB1 i CB2 rozmieszczone w całym organizmie. Receptory CB1 występują głównie w mózgu i układzie nerwowym, wpływając na percepcję bólu i nastrój. Natomiast receptory CB2 znajdują się przede wszystkim w układzie odpornościowym, regulując procesy zapalne.

Działanie marihuany medycznej jest złożone i wielokierunkowe. Nie ogranicza się jedynie do łagodzenia objawów, ale może również wpływać na przyczyny niektórych schorzeń. To sprawia, że jest ona skuteczna w leczeniu wielu różnych dolegliwości.

Terapeutyczne zastosowania – od bólu po epilepsję

Marihuana medyczna znajduje zastosowanie w leczeniu szerokiego spektrum chorób i dolegliwości. Oto niektóre z najlepiej udokumentowanych zastosowań*:

1. Leczenie przewlekłego bólu: Kannabinoidy wykazują silne działanie przeciwbólowe, szczególnie skuteczne w przypadku bólu neuropatycznego.
2. Łagodzenie objawów chemioterapii: Marihuana medyczna skutecznie zmniejsza nudności i wymioty związane z chemioterapią, poprawiając jakość życia pacjentów onkologicznych.
3. Terapia stwardnienia rozsianego: Pomaga w łagodzeniu spastyczności mięśni i bólu związanego z tą chorobą.
4. Leczenie padaczki lekoopornej: Szczególnie skuteczna w przypadku rzadkich form epilepsji u dzieci, takich jak zespół Dravet czy zespół Lennoxa–Gastauta.
5. Wspomaganie leczenia chorób psychicznych: Wykazuje potencjał w terapii zaburzeń lękowych, depresji i zespołu stresu pourazowego.
6. Łagodzenie objawów chorób neurodegeneracyjnych: Może poprawiać funkcje poznawcze i motoryczne u pacjentów z chorobą Alzheimera czy Parkinsona.

Badania kliniczne nieustannie poszerzają listę potencjalnych zastosowań marihuany medycznej, otwierając nowe możliwości terapeutyczne dla pacjentów cierpiących na różne schorzenia.

Mity i fakty – obalamy stereotypy

Mimo rosnącej liczby dowodów naukowych, wokół marihuany medycznej wciąż krąży wiele mitów. Czas je obalić:

Mit 1: Marihuana medyczna uzależnia. Fakt: Ryzyko uzależnienia od marihuany medycznej jest znacznie niższe niż w przypadku wielu powszechnie stosowanych leków, np. opioidów. Ponadto, medyczne preparaty często zawierają mniej THC, co dodatkowo zmniejsza to ryzyko.

Mit 2: Marihuana medyczna to to samo co rekreacyjna. Fakt: Medyczna marihuana jest uprawiana i przetwarzana w ściśle kontrolowanych warunkach. Jej skład i dawkowanie są precyzyjnie określone, co umożliwia bezpieczne stosowanie pod nadzorem lekarza.

Mit 3: Stosowanie marihuany medycznej prowadzi do używania narkotyków. Fakt: Nie ma dowodów naukowych potwierdzających tę tezę. Wręcz przeciwnie, w niektórych przypadkach marihuana medyczna pomaga pacjentom zredukować zażywanie silniejszych leków, np. opioidów.

Mit 4: Marihuana medyczna powoduje schizofrenię. Fakt: Chociaż istnieją badania sugerujące związek między używaniem marihuany a ryzykiem rozwoju schizofrenii u osób predysponowanych, dotyczy to głównie stosowania rekreacyjnego w młodym wieku. Marihuana medyczna, stosowana pod kontrolą lekarza, nie zwiększa tego ryzyka.

Regulacje prawne i dostępność w Polsce

W Polsce marihuana medyczna została zalegalizowana w 2017 roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, może być stosowana wyłącznie na zlecenie lekarza w formie suszu do waporyzacji. Proces uzyskania recepty na marihuanę medyczną wygląda następująco:

1. Konsultacja z lekarzem specjalistą.
2. Ocena stanu zdrowia i kwalifikacja do leczenia.
3. Wystawienie recepty na marihuanę medyczną.
4. Realizacja recepty w aptece.

Warto podkreślić, że nie każdy lekarz może przepisać marihuanę medyczną. Musi to być specjalista z odpowiednim doświadczeniem i wiedzą na temat stosowania kannabinoidów w lecznictwie.

Dostępność marihuany medycznej w Polsce stopniowo się poprawia, choć wciąż występują problemy z ciągłością dostaw. Pacjenci niejednokrotnie napotykają trudności w znalezieniu aptek, które mają ją w swoim asortymencie.

Przyszłość badań nad medyczną marihuaną

Badania nad marihuaną medyczną intensywnie się rozwijają. Naukowcy koncentrują się na kilku kluczowych obszarach:

1. Identyfikacja nowych kannabinoidów i ich właściwości leczniczych.
2. Opracowywanie nowych form podania, zwiększających biodostępność i precyzję dawkowania.
3. Badanie długoterminowych efektów stosowania marihuany medycznej.
4. Poszukiwanie nowych zastosowań terapeutycznych, szczególnie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i autoimmunologicznych.

Przyszłość marihuany medycznej rysuje się obiecująco. Z każdym rokiem przybywa dowodów naukowych potwierdzających jej skuteczność i bezpieczeństwo. To z kolei może przyczynić się do szerszej akceptacji społecznej i dalszych zmian w przepisach prawnych, ułatwiających dostęp do tej formy terapii.

* Źródła:

• Laura M. Borgelt, Kari L. Franson, Abraham M. Nussbaum, and George S. Wang, „The Pharmacologic and Clinical Effects of Medical Cannabis”, https://accpjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/phar.1187,
• Blessing, E.M., Steenkamp, M.M., Manzanares, J. et al. Cannabidiol as a Potential Treatment for Anxiety Disorders. Neurotherapeutics 12, 825–836 (2015). https://doi.org/10.1007/s13311-015-0387-1
• Jessica W. Skelley, Crystal M. Deas, Zachary Curren, Jonathan Ennis, Use of cannabidiol in anxiety and anxiety-related disorders, Journal of the American Pharmacists Association, Volume 60, Issue 1, 2020, Pages 253-261, ISSN 1544-3191 https://doi.org/10.1016/j.japh.2019.11.008
• Corneliu N. Stanciu, M.D., M.R.O., Mary F. Brunette, M.D., Nikhil Teja, M.D., Alan J. Budney, Ph.D, Evidence for Use of Cannabinoids in Mood Disorders, Anxiety Disorders, and PTSD: A Systematic Review, Psychiatric Services, Volume 72, Issue 4, April 01, 2021, Pages 429-436 https://doi.org/10.1176/appi.ps.202000189
• CrippaI, J.A.S, ZuardiI, A.W., HallakI, J.E.C, Therapeutical use of the cannabinoids in psychiatry Brazilian Journal of Psychiatry 32 (suppl 1), May 2010 https://doi.org/10.1590/S1516-44462010000500009 https://www.scielo.br/j/rbp/a/SLJjHfPvnpyKPQX79wbnztp/?lang=en
• Whiting PF, Wolff RF, Deshpande S, et al. Cannabinoids for Medical Use: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2015;313(24):2456-2473. doi:10.1001/jama.2015.6358
• Abrams DI. The therapeutic effects of Cannabis and cannabinoids: An update from the National Academies of Sciences, Engineering and Medicine report. Eur J Intern Med. 2018;49:7-11. doi:10.1016/j.ejim.2018.01.003
• Ware MA, Wang T, Shapiro S, et al. Cannabis for the Management of Pain: Assessment of Safety Study (COMPASS). J Pain. 2015;16(12):1233-1242. doi:10.1016/j.jpain.2015.07.014